Co warto wiedzieć o zespole suchego oka?
Osoby, które cierpią na zespół suchego oka uskarżają się na dość zróżnicowane dolegliwości. Często przeszkadza im drapanie oraz uczucie piasku pod powiekami, niejednokrotnie wspominają jednak również o uczuciu obcego ciała, swędzeniu, pieczeniu, zaczerwienieniu, a nawet o gromadzeniu się wydzieliny w kącikach oka. Dziś zresztą zespół suchego oka nie jest już wyłącznie problemem dotykającym osób starszych w naturalny sposób obarczonych czynnikami ryzyka takimi, jak choćby choroby aparatu ochronnego oka, zaburzenia hormonalne, choroby reumatyczne i cukrzyca. Coraz częściej mierzyć się z nim muszą również osoby młode i aktywne, w tym zwłaszcza te, które wiele godzin spędzają zarówno przed monitorem komputerowym, jak i tabletem, a nawet telefonem komórkowym.
Próbując definiować zespół suchego oka najczęściej zwraca się uwagę na zespół objawów powstających na skutek niedostatecznego wydzielania łez lub ich nieprawidłowego składu. Zjawisko to jest odpowiedzialne za przewlekłe zapalenie spojówek i rogówki, a więc do tych zaburzeń, które dotyczą bezpośrednio powierzchni oka. Objawy zespołu suchego oka nie zawsze są takie same, choć można wyodrębnić zbiór tych, które powtarzają się najczęściej. W tym kontekście najczęściej wspomina się o uczuciu ciała obcego pod powiekami, uczuciu suchości oczu, pieczeniu oczu, nadmiernym łzawieniu, bólu oka, gromadzeniu się w kącikach oka wydzieliny, zmęczeniu oczu, światłowstręcie oraz o obrzękniętych powiekach. Co ciekawe, objawy te nie zawsze dają o sobie znać równie intensywnie. Nasilają się w pomieszczeniach, w których powietrze jest suche, a więc zarówno w przestrzeniach klimatyzowanych, jak i w tych, w których stosowane jest centralne ogrzewanie, na słońcu oraz na wietrze, w dymie papierosowym i miejskim smogu, a zwłaszcza w sytuacjach, w których chory rzadko mruga, a więc w czasie oglądania telewizji, czytania, a przede wszystkim – podczas korzystania z komputera. Tak samo, jak niejednoznaczne są objawy zespołu suchego oka, trudno jest mówić o jednej tylko przyczynie takiego stanu rzeczy. Najczęściej wspomina się w tym kontekście o nadmiernej eksploatacji narządu wzroku, niebezpieczne potrafi być przy tym nie tylko długie czytanie i oglądanie telewizji, ale nawet jazda samochodem.
Częstą przyczyną jest też codzienna wielogodzinna praca przed komputerem, a także niekorzystne warunki środowiskowe takie, jak choćby zakurzenie i zadymienie pomieszczeń, suche powietrze, klimatyzacja oraz parujące substancje chemiczne. Często nie pomagają także przewlekłe schorzenia. W tym kontekście wspomina się przede wszystkim o nowotworach i cukrzycy, przyczynami zespołu suchego oka mogą być jednak również problemy z tarczycą, a nawet trądzik i łojotok. Groźne potrafią być również niektóre farmaceutyki, w tym zwłaszcza leki przeciwalergiczne i antykoncepcyjne, środki nasenne, lekki uspokajające i psychotropowe. Groźne potrafi być również obniżenie poziomu estrogenu oraz powikłania będące konsekwencją noszenia soczewek kompaktowych.
Osoby, które ukończyły 40 rok życia, muszą też liczyć się z zanikiem gruczołu łzowego oraz jego stopniową dysfunkcją. Diagnoza choroby bazuje na tak zwanym teście Schirmera, który jest badaniem wydzielania łez. Określa on stopień podstawowego i odruchowego wydzielania łez, wykonuje się go więc bez znieczulenia z wykorzystaniem kalibrowanych pasków bibuły umieszczanych w załamku dolnym spojówki. Jeśli łzy wydzielane są prawidłowo, przynajmniej 10 milimetrów paska powinno zostać zwilżonych w czasie maksimum 5 minut. Słabszy wynik świadczy o nieprawidłowościach. Choroba charakteryzuje się przewlekłym charakterem i wymaga stałego leczenia.
